Premia dla młodych rolników to program w ramach, którego możesz uzyskać bezzwrotne 150 tys. na urządzenie nowego gospodarstwa rolnego. Pomoc wypłacana jest w dwóch ratach (I rata – 120 tys., II rata – 30 tys). Chciałbym, żeby ten tekst, stanowił poradnik dla wszystkich młodych rolników, chcących skorzystać z programu w 2019 roku. Dlatego jeżeli się przymierzasz do złożenia wniosku – przeczytaj ten artykuł uważnie do samego końca. Znajdziesz w nim wiele przydatnych i konkretnych informacji, które pomogą Ci w uzyskaniu premii.

Na początku zacznijmy od sprawdzenia, czy możesz skorzystać z Premie dla młodych rolników ?

8 warunków uzyskania premii dla młodego rolnika

Żeby przytulić 150 tys. z programu dla młodych rolników musisz spełnić 8 wymogów. Dla Twojej wygody przygotowałem ich listę wraz ze swoim komentarzem.

Warunek – 1

W okresie 24 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku na młodego rolnika rozpocząłeś prowadzenie gospodarstwa rolnego – i co ważne nie zrobiłeś tego wcześniej.

Na chłopski rozum mogło by się wydawać, że dzień rozpoczęcia prowadzenia gospodarstwa to dzień, w którym stałeś się właściciel pierwszego hektara ziemie – sprawa jest jednak trochę bardziej skomplikowana. Okazuje się, że Twój start będzie liczony od dnia, w którym dokonałeś jednej z następujących czynności:

• Dzień złożenia wniosku o przyznanie dopłat bezpośrednich;
• Dzień złożenia jakiegokolwiek wniosku o przyznanie pomocy finansowej na gospodarstwo rolne;
• Dzień wystąpienia o przyznanie kredytu preferencyjnego – tego z dopłatami do oprocentowania ARiMR;
• Dzień wejścia w posiadanie zwierząt gospodarskich – bardzo często jest to ujawniane w systemie ARiMR;
• Dzień zarejestrowania działów specjalnych produkcji rolnej;
• Dzień wykonania innej czynności, która jest związana z prowadzeniem gospodarstwa rolnego – np. zakup nawozów mineralnych..

Podsumowując możliwa jest sytuacja, w której masz już od kilku lat ziemię, a prowadzenie gospodarstwa rozpocząłeś w okresie 24 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku na młodego rolnika – co ważne to po Twojej stronie leży udowodnienie, że prowadzenie gospodarstwa nastąpiło w późniejszym okresie.

Warunek – 2

Przed dniem, w którym stałeś się właścicielem lub posiadaczem minimum 1 ha użytków rolnych nie rozpocząłeś prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Na prosty język nie wykonałeś żadnej z wymienionych niżej czynności:

• Przyznanie dopłat bezpośrednich;
• Pomocy finansowej z programu SAPARD;
• Pomocy finansowej z programu PROW 2004-2006;
• Pomocy finansowej z PROW 2007-2013 na działania Ułatwianie startu młodym rolnikom lub Korzystanie z usług doradczych (…);
• Kredyt preferencyjny ARiMR z dopłatą do oprocentowania;
• Nie był posiadaczem zwierząt gospodarskich (objętych obowiązkiem znakowania i siedziby stada)
• Nie prowadził działu specjalnego produkcji rolnej (…)

Jeżeli przejąłeś gospodarstwo w wyniku dziedziczenia wymienione wyżej czynności mogły mieć miejsce nie wcześniej niż 5 lat przed rozpoczęciem prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Warunek – 3

W dniu składania wniosku jesteś pełnoletni i masz nie więcej niż 40 lat.

Ten przepis ma zaskakującą interpretację. Określenie “nie więcej niż 40 lat” oznacza dzień przed 41 urodzinami.

Warunek – 4

Na dzień składania wniosku z młodego rolnika posiadasz odpowiednie kwalifikacje lub zobowiążesz się do ich uzupełnienia.

Kwalifikacje daje następujące wykształcenie:

• Stopień naukowy doktora lub studnia trzeciego stopnia w zakresie nauk rolniczych lub z dziedziny weterynarii;
• Studia rolnicze lub inne studia, na których było minimum 200 godzin związanych z rolnictwem  lub co najmniej 30 punktów uzyskanych w ramach Europejskiego Transferu i Akumulacji punktów;
• Studnia nierolnicze oraz 3-letni staż pracy w rolnictwie (ubezpieczenie w KRUS lub umowa o pracę  na stanowisku związanym z prowadzeniem produkcji rolniczej);
• Studia nierolnicze i ukończone studia podyplomowe związane z działalnością rolniczą;
• Kwalifikacje w zawodzie rolnika na poziomie technika lub zasadniczej szkoły zawodowej (świadectwo + dyplom)
• Wykształcenie średnie oraz 4-letni staż pracy w rolnictwie;
• Tytuł wykwalifikowanego robotnika lub tytuł mistrza lub tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie rolniczym uzyskany w formach pozaszkolnych oraz co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie.

Co ważne kwalifikacje powinieneś uzupełnić w terminie 36 miesięcy od dnia odbioru decyzji o przyznaniu pomocy z młodego rolnika.

Warunek – 5

Najpóźniej w terminie 9 miesięcy od dnia otrzymania decyzji o przyznaniu pomocy z młodego rolnika staniesz się właścicielem gospodarstwa o minimalne wymaganej powierzchni użytków rolnych.

Minimalną wymaganą powierzchnię użytków rolnych możesz sprawdzić w poniższej tabeli.

Co ważne. Gospodarstwo nie powinno być większe niż 300 ha, a 70% jego minimalnej powierzchni w danym województwie muszą stanowić grunty przejęte na własność.

Warunek – 6

Wielkość ekonomiczna gospodarstwa mieści się w przedziale od 13 do 150 tys. euro.

Wielkość ekonomiczną gospodarstwa (WEG) wyliczamy na podstawie standardowych współczynników, które są na stałe określone dla określonych upraw i zwierząt. Wielkość Swojego gospodarstwa możesz sprawdzić na stronie http://kalkulato-so.pl

Warunek – 7

Jesteś obywatelem Państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Warunek – 8

Grunty, na które ubiegasz się o pomoc w ramach programu nie były wcześniej wykorzystywane przez inną osobę do uzyskania premii z młodego rolnika.

Dokładnie chodzi o dwa programy:

• Ułatwianie startu młodym rolnikom w ramach PROW 2007-2013;
• Premia dla młodych rolników w ramach PROW 2014-2020;

Warunek – 9

Wniosek uzyska minimum 8 punktów na liście rankingowej.

Za co możesz uzyskać punkty w młodym rolniku ?

• 3 pkt – jeżeli zrealizujesz inwestycję budowlaną;
• 1 pkt – jeżeli przyjmiesz zobowiązanie polegające na dołączeniu do grupy producentów rolnych;
• 1 pkt – jeżeli zobowiążesz się do prowadzenia działań w zakresie przygotowania produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie do sprzedaży np. sortowanie i kalibrowanie jabłek;
• 1 pkt – jeżeli zobowiąże się do prowadzenia przetwórstwa produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie, np. z produkowanych w gospodarstwie jabłek będę wytwarzał sok i sprzedawał go konsumentom.
• 2 pkt – jeżeli zobowiąże się do przygotowania i stosowania planu nawozowego;
• 3 pkt – jeżeli zobowiążemy się do przejęcia przynajmniej jednego gospodarstwa w całości;
• 2 pkt – jeżeli różnica wieku pomiędzy młodym rolnikiem, a przekazującym gospodarstwo mieście się w przedziale 15 – 25 lat
• 4 pkt – jeżeli różnica wieku pomiędzy młodym rolnikiem, a przekazującym gospodarstwo wynosi ponad 25 lat;
• Max 5 pkt – jeżeli realizujesz inwestycję wspierającą ochronę środowiska

Dodatkowo punkty możesz uzyskać za posiadane kwalifikacje. Wygląda to w następujący sposób:

• 5 pkt – Ukończone studia związane z rolnictwem lub inne studia, na których było 200 godzin związanych z rolnictwem;
• 5 pkt – Ukończone studia niezwiązane z rolnictwem oraz co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie lub ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z działalnością rolniczą;
• 5 pkt – Jeden z zawodów: technik rolnik, technik ogrodnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, technik pszczelarz, technik weterynarii, technik agrobiznesu, technik mechanizacji rolnictwa; technik turystyki wiejskiej, rolnik, ogrodnik, pszczelarz, mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych
• 4 pkt – Jeden z zawodów:  rolnik, ogrodnik, pszczelarz, mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych;
• 3 pkt – Tytuł wykwalifikowanego rolnika lub tytuł mistrza, lub tytuł zawodowy lub tytuł mistrza w zawodzie oraz 3-letni staż pracy w rolnictwie;
• 2 pkt – Wykształcenie średnie oraz co najmniej 4-letni staż pracy w rolnictwie;

Staż pracy w rolnictwie to nic innego jak okres czasu, w którym byłeś ubezpieczeni w KRUS lub zatrudniony na umowę o pracę na stanowisku związanym z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Jak krok po kroku wygląda uzyskanie, rozliczenie i spełnienie zobowiązań w młodym rolniku ?

Jeżeli decydujesz się na skorzystanie z programu Premia dla młodych rolników czeka Cię ponad 5-letni maraton, który możemy podzielić na 3 etapy:

• Wnioskowanie – z reguły około 7 – 8 miesięcy – od przygotowania wniosku do decyzji o przyznaniu pomocy;
• Rozliczenie – z reguły do 3 lat – od dnia otrzymania decyzji o przyznaniu pomocy do złożenia II wniosku o płatność;
• Spełnienie zobowiązań – z reguły 2 lata – od dnia wypłaty II raty pomocy do dnia upływu 5 lat od otrzymania wypłaty I raty.

Przyjrzyjmy się dokładniej każdemu etapowi.

Wnioskowanie

Twoja przygoda z młodym rolnikiem zapewne zacznie się w dniu ogłoszenia naboru wniosków. Zgodnie z rozporządzeniem będzie to I lub II kwartał w roku (najbliższy planowany – maj 2019 r.). W ramach tego etapu czekają Cię następujące obowiązki:

Analiza – w pierwszej kolejności musisz przeanalizować dwie sprawy. Po pierwsze sprawdzić czy kwalifikujesz się do pomocy, a po drugie czy bierzesz na siebie ciężar zobowiązań i obowiązków w kolejnych latach. Oczywiście możesz to sprawdzić samodzielnie lub skorzystać z naszej pomocy rezerwując konsultację – konsultację możesz zarezerwować tutaj.

Plan rozwoju – jeżeli okaże się, że możesz skorzystać z młodego rolnika, a Ty sam jednocześnie utwierdzisz się w przekonaniu, że dasz radę podołać wszystkim zobowiązaniom pora zaplanować rozwój gospodarstwa. Z perspektywy młodego rolnika wiąże się to z zaplanowaniem dwóch rzeczy.

Po pierwsze musisz pokazać na jakie inwestycje przeznaczysz premię. Zgodnie z zasadami programu na środki trwałe (maszyny, budynki, ziemia, nasadzenia) musi pójść minimum 70%, czyli dokładnie 105 tys. Pozostałą część pomocy (45 tys.) możesz przeznaczyć na zakup środków do produkcji (paliwo rolnicze, nawozy, środki ochrony roślin). Co ważne każda inwestycja wpisana do biznes planu musi być uzasadniona. Będzie to sprawdzane pod kątem profilu i skali Twojej produkcji.

Druga sprawa związana jest ze wzrostem dochodu rolniczego. Według zasad programu dochód powinien wzrosnąć w ciągu 3 lat o minimum 10%. Jest to mierzone z wykorzystaniem tzw. Wielkości Ekonomicznej Gospodarstwa. Wiem to brzmi tajemniczo – w praktyce to nic innego jak standardowa wartość dochodu rolniczego dla każdej kategorii produkcji prowadzonej w Twoim gospodarstwie. Wyjściowy WEG (w roku składania wniosku) musi wynieść co najmniej 13 tys euro, a następnie powinien wzrosnąć o minimum 10%. Swoją wielkość ekonomiczną gospodarstwa możesz sprawdzić na tej stronie http://kalkulator-so.pl

Przykład – Młody rolnik rozpoczął prowadzenie 10 hektarowego gospodarstwa w województwie mazowieckim. Obecnie na 7 ha prowadzona jest produkcja jabłoni, a na 3 ha produkcja wiśni. Według kalkulatora WEG, wyjściowy potencjał produkcyjny gospodarstwa wynosi 32.245,63 euro (jabłonie – 23.592,52 euro, wiśnie – 8.653,11 euro). W ramach biznes planu zaplanowano restrukturyzację gospodarstwa, która będzie polegała na założeniu plantacji borówki w miejsce sadu wiśniowego. Dzięki temu po 3 lata WEG będzie wynosiła 58.397,53 euro (jabłonie – 23.592,52 euro, borówka – 34.805,01 euro) – jak widać wzrost znacznie przekracza 10% co spełnia wymóg programu.

Przygotowanie wniosku – Kiedy upewnisz się, że możesz i chcesz skorzystać z programu to pora odpowiedzieć sobie na pytanie o przygotowanie wniosku ? Z reguły masz do wyboru 2 rozwiązania:

1. Samodzielnie przygotowuje wniosek.
2. Zlecam przygotowanie wniosku i obsługę doradczą.

Mogło by się wydawać, że pierwsze rozwiązanie to same plusy. Bo przecież oszczędzisz około 2 tys. na doradztwie i masz większą kontrolę nad tym co znajdzie się w środku. W praktyce musisz bardzo uważać. Czasem jeden błąd lub zwyczajnie złe zaplanowanie całej inwestycji mogą przekreślić Twoją szansę na uzyskanie dofinansowania. Skąd to wiem ? Każdego roku do naszego biura zgłasza się masa osób, które samodzielnie przygotowywały dokumentację i popełniły mniejszy lub większy błąd. Niestety nie każdemu udaje się skutecznie pomóc. Dlatego sugeruję w tej kwestii nie kombinować i zlecić obsługę doradczą.

Żeby było jasne, to nie jest żaden wkręt marketingowy, że tylko moja firma może Ci skutecznie pomóc w uzyskaniu młodego rolnika. Na rynku funkcjonuje wielu świetnych doradców. Jeżeli szukasz pomocy sugeruję wcześniej sprawdzić ile wniosków przygotował dany doradca. Im więcej wniosków tym większe doświadczenie. A im większe doświadczenie tym wyższa jakość obsługi. Ofertę mojej firmy możesz znaleźć tutaj..

Kontrola – Nie przypadkowo nabory z programu dla młodych rolników odbywają się w I i II kwartale. Wszystko po to aby biuro kontroli na miejscu ARiMR mogło jeszcze w tym samym roku sprawdzić jakie uprawy masz na polu i czy poprawnie określiłeś wyjściową wielkość ekonomiczną swojego gospodarstwa.

Jak to wygląda w praktyce ? Z naszych doświadczeń popartych dziesiątkami przygotowanych wniosków wynika, że rzadko kiedy wynik z kontroli pokrywa się z tym co podał rolnik. Ale z drugiej strony nie zawsze jest to problem. Jeżeli zmiany są niewielkie najczęściej kończy się to korektą biznes planu. Źle jest w sytuacji kiedy po przeprowadzonej kontroli okazuje się, że Wielkość Ekonomiczna Gospodarstwa spadła poniżej 13 tys. euro (minimalna wielkość), a jeszcze gorzej jeżeli WEG na starcie okazał się zbyt duży i młodemu rolnikowi będzie ciężko zwiększyć dochód o wymagane 10%.

Poprawki – wnioski, które unikają tego etapu to naprawdę mały procent. Pracownik ARiMR może się z tobą kontaktować na dwa sposoby – telefonicznie lub poprzez pismo. Poprawki najczęściej dotyczą jednej z następujących spraw:

1. Błędnie wypełniona pozycja wniosku lub biznes planu;
2. Brak obowiązkowego załącznika;
3. Konieczność dostosowania upraw do tego co stwierdziła kontrola na miejscu;
4. Konieczność wyjaśnienia zasadności zakupu planowanych maszyn.

Co ważne w ciągu pierwszych 150 dni możesz robić zmiany w biznes planie. W kolejnych 30 dniach w zasadzie zostaje Ci odpowiadać na konkretne punty z pisma. Jeżeli wszystko jest dobrze po upływie 180 dni od zakończenia naboru powinieneś otrzymać decyzję o przyznaniu pomocy.

Decyzja

Przejęcie ziemi – Kiedy listonosz dostarczy kopertę, a w niej znajdziesz decyzję o przyznaniu pomocy pewnie uznasz to za sukces. Tak naprawdę to początek twojej drogi do rozliczenia się z pieniędzy. Co najważniejsze możesz wreszcie zacząć działać. Pierwszą rzeczą od jakiej zaczynasz jest przejęcie gospodarstwa zaplanowanego w biznes planie (o ile nie zrobiłeś tego wcześniej). Kiedy akt notarialny jest już za tobą pora oficjalnie rozpocząć prowadzenie gospodarstwa rolnego (czyli np. kupić paliwo do ciągnika) i złożyć wniosek o wypłatę I raty płatności. W dniu składania wniosku powinieneś być już zarejestrowany w KRUS – zgodnie z przepisami minimalny okres ubezpieczenia to 12 miesięcy od dnia wypłaty I raty. Kwota 120 tys. zł powinna pojawić się na twoim koncie nie później niż w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku o płatność.

Rachunkowość rolna – Warto sobie zapisać dzień odbioru decyzji o przyznaniu pomocy. To od tego dnia będzie liczony 5-letni okres w trakcie, którego musisz prowadzić rachunkowość rolną, która jest niczym innym jak zestawieniem przychodów i kosztów Twojej działalności rolniczej.

Formularz rachunkowości rolnej możesz pobrać tutaj..

Jeżeli tak się złoży, że od razu na starcie zdecydujesz się być czynnym VATowcem, wówczas ewidencja zakupu i sprzedaży VAT będzie traktowana jako Twoja rachunkowość rolna. O tym czy warto przechodzić na VAT przeczytasz w jednym z moich kolejnych artykułów.

Realizacja inwestycji – Kiedy będziesz szczęśliwym posiadaczem decyzji o przyznaniu pomocy możesz zacząć realizować inwestycje zapisane w biznes planie – o ile masz odpowiedni zapas gotówki. Z reguły większość rolników czeka jeszcze 90 dni – do przelewu I transzy pomocy (120 tys.). Zgodnie z zasadami programu minimum 70% całej inwestycji muszą stanowić środki trwałe, czyli:

• zakup maszyn;
• budowa, rozbudowa, modernizacja budynków produkcyjnych;
• Infrastruktura gospodarstwa (np. plac manewrowy);
• założenie sadów lub plantacji – o okresie produkcyjnym ponad 5 lat;
• zakup ziemi.

Pozostałe 30% premii może zostać rozliczone poprzez zakup środków do produkcji, czyli:

• paliwo rolnicze;
• środki ochrony roślin;
• nawozy mineralne lub organiczne;
• pasze dla zwierząt;
• energia elektryczna na potrzeby gospodarstwa;
• pozostałe środki do produkcji rolnej.

Planując inwestycję staraj się, żeby jak najwięcej kasy przeznaczyć na środki do produkcji. Te pieniądze i tak najprawdopodobniej wydasz. W przypadku maszyn lub innych środków trwałych jesteś związany 5-letnim zobowiązaniem.

Na etapie tworzenia biznes planu często słyszę pytanie – czy inwestycję rozliczamy brutto czy netto ? 

To zależy od tego czy w trakcie realizacji inwestycji będziesz na wacie czy zostaniesz rolnikiem ryczałtowym. Jeżeli zdecydujesz się rozliczać VAT, inwestycję powinieneś rozliczyć netto – chodzi o to aby uniknąć podwójnego finansowania tych samych faktur. Jeżeli jesteś rolnikiem ryczałtowym rozliczasz brutto.

Uzupełnienie wykształcenia – wiele osób błędnie uważa, że do korzystania z młodego rolnika niezbędna jest szkoła rolnicza. Okazuje się, że czasami wystarczy zwykła szkoła i odpowiednio długi okres ubezpieczenia w KRUS. Poniżej list kwalifikacji, które są akceptowane w programie dla młodych rolników:

• Stopień naukowy doktora lub studnia trzeciego stopnia w zakresie nauk rolniczych lub z dziedziny weterynarii;
• Studia rolnicze lub inne studia, na których było minimum 200 godzin związanych z rolnictwem  lub co najmniej 30 punktów uzyskanych w ramach Europejskiego Transferu i Akumulacji punktów;
• Studnia nierolnicze oraz 3-letni staż pracy w rolnictwie (ubezpieczenie w KRUS lub umowa o pracę  na stanowisku związanym z prowadzeniem produkcji rolniczej;
• Studia nierolnicze i ukończone studia podyplomowe związane z działalnością rolniczą;
• Kwalifikacje w zawodzie rolnika na poziomie technika lub zasadniczej szkoły zawodowej (świadectwo + dyplom)
• Wykształcenie średnie oraz 4-letni staż pracy w rolnictwie;
• Tytuł wykwalifikowanego robotnika lub tytuł mistrza lub tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie rolniczym uzyskany w formach pozaszkolnych oraz co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie.

Jeżeli jednak okaże się, że na dzień składania wniosku nie posiadasz wymaganych kwalifikacji nie przejmuj się. Na ich uzupełnienie będziesz miał dokładnie 3 lat od dnia odbioru decyzji o przyznaniu pomocy.

Rozliczenie

Sprawozdanie z realizacji inwestycji i wniosek o płatność – od dnia, w którym na Twoim koncie znajdzie się 120 tys. masz dokładnie 3 lata na wykonanie wszystkiego do czego się zobowiązałeś. Zaczynając od wykonania inwestycji, poprzez osiągnięcie wzrostu WEG, aż po realizację wszystkich przedsięwzięć, za które otrzymałeś dodatkowe punkty – np. opracowanie i wdrożenie w gospodarstwie planu nawozowego. Wniosek o płatność II raty (30 tys.) i sprawozdanie z realizacji biznes planu to nic innego jak jedno wielkie rozliczenie się z młodego rolnika.

Lista załączników

Jeżeli po przeczytaniu artykułu na poważnie myślisz o pozyskaniu 150 tys. z programu dla młodych rolników – mam dla Ciebie 4 pomoce:

1. Lista podstawowych załączników do przygotowania wniosku o przyznanie pomocy – aby pobrać listę kliknij tutaj..
2. Nasza oferta związana z pomocą w pozyskaniu dofinansowania – szczegóły znajdziesz tutaj…
3. Jeżeli masz pytanie dotyczące programu – zostaw niżej komentarz
4. A jeżeli chcesz dołączyć do społeczności młodych rolników to zapraszam Cię do grupy dyskusyjnej – Kliknij aby dołączyć do grupy dyskusyjnej na facebooku…