W tym artykule znajdziesz pytania i odpowiedzi dotyczące programu Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej w ramach PROW 2014-2020.

Trzy ważne sprawy:

  1. Artykuł jest na bieżąco aktualizowany o nowe pytania i odpowiedzi.
  2. Jeżeli chcesz zadać nowe pytanie zostaw komentarz;
  3. Jeżeli chcesz się odnieść do konkretnego pytania (poprzez komentarz), pamiętaj o podaniu jego numeru;

# 1. Czy jeśli posiadam poniżej 10% udziałów w Sp.zo.o. i jednocześnie spełniam pozostałe warunki przyznania pomocy to mogę ubiegać się o premię ?

Jeden z warunków przyznania pomocy mówi, że na dzień składania wniosku, nie możemy posiadać udziałów w innych firmach. Wynikało by z tego, że jeżeli posiadasz poniżej 10% to nie uzyskasz pomocy. W praktyce jednak, co pokazują doświadczenia z poprzednich naborów, urzędnicy nie mają jak tego zweryfikować. W internecie można sprawdzić wyłącznie udziałowców, którzy mają ponad 10% udziałów. W takiej sytuacji urzędnik będzie się opierał na Twoim oświadczeniu.

# 2. Czy inwestycję realizowaną w ramach premii rozliczam netto czy brutto ?

Tak naprawdę to zależy od Ciebie.

Jeżeli po zarejestrowaniu firmy zdecydujesz się być czynnym VATowcem (czyli będziesz rozliczał VAT) wówczas, żeby być w porządku w stosunku do Urzędu Skarbowego powinieneś rozliczyć inwestycję netto. Chodzi o to, żebyś nie osiągnął podwójnej korzyści, z jednej strony finansując całość z premii, a z drugiej odciągając dodatkowo od inwestycji jeszcze VAT.

Jeżeli natomiast nie przejdziesz na VAT, wówczas sprawa jest prosta rozliczasz tyle ile dostałeś – czyli brutto.

Bardzo często dopytujecie – A jak lepiej ? Co bardziej mi się opłaca ?

Tutaj najlepiej dokonać bardzo prostej kalkulacji. Wiadomo, że kiedy rozliczamy się na VAT to na początku otrzymujemy więcej. Dokładnie wygląda to tak:

  • Samozatrudnienie – 150 tys. premii + 34,5 tys. VAT;
  • Samozatrudnienie + 1 etat – 200 tys + 46 tys. VAT;
  • Samozatrudnienie + 2 etaty – 250 tys + 57,5 tys. VAT;

Jednak w trakcie prowadzenia naszej działalności gospodarczej od wszystkiego co zarobimy będziemy musieli zapłacić dodatkowe 23% podatku.

Przykładowo:

  • Jeżeli zarobimy rocznie 10 tys to zapłacimy od tego 1,9 tys VAT;
  • Jeżeli zarobimy rocznie 50 tys to zapłacimy od tego 9,4 tys VAT;
  • Jeżeli zarobimy rocznie 100 tys to zapłacimy od tego 19 tys VAT;

Teraz wystarczy, że dokonasz prostego bilansu i zestawisz ze sobą korzyści i koszty bycia na VAT pamiętając o tym, że firmę musimy prowadzić minimum 5 lat.

Oczywiście to bardzo proste zestawienie, za które pewnie każdy księgowy by mnie zjechał – bo wielu rzeczy tu nie uwzględniłem. Ale tylko w taki sposób można w prosty i szybki sposób sprawdzić czy ten VAT się opłaca.

W tym miejscu muszę jeszcze dodać, że są działalności, w których VAT będzie obowiązkowy np. doradztwo – przynajmniej nie będziesz musiał się zastanawiać jaką decyzję podjąć.

# 3. Jeżeli chciałbym skorzystać z wyższej kwoty premii tj. 200 lub 250 tys. to czy mogę zatrudnić członka rodziny (np. ojca) ?

Aby uzyskać wyższą kwotę pomocy w programie Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej, musimy zobowiązać się do utrzymania dodatkowych miejsc pracy przez okres minimum 2 lat od dnia wypłaty II raty pomocy (200 tys – 1 etat, 250 tys – 2 etaty).

Zgodnie z interpretacją ARiMR nie możemy zatrudniać osób współpracujących. Za takie osoby uważamy:

  • małżonka;
  • dzieci własne;
  • dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione;
  • rodziców
  • macochę i ojczyma
  • osoby pozostające z wnioskodawcą we wspólnym gospodarstwie domowym (ten sam adres);
  • osoby współpracujące z wnioskodawcą przy wykonywaniu działalności gospodarczej.

Nie ma przeszkód w zatrudnianiu innych osób.

# 4. Zgodnie z zasadami programu 70% premii muszę przeznaczyć na środki trwałe. Na co mogę wydać pozostałe 30% ?

Minimum 70% premii musisz wydać na zakup środków trwałych – czyli przedmiotów, które wytrzymają w Twojej firmie minimum rok. Zasady przyznawania pomocy nie określają na co masz konkretnie przeznaczyć pozostałe 30%. Wiadomo, że muszą to być wydatki związane z Twoją działalnością gospodarczą. Przykładowo w ramach tych kosztów możesz zawrzeć:

  • Koszt zatrudnienia pracowników (wynagrodzenie + ZUS);
  • Składki ZUS;
  • Zakup towaru do sklepu;
  • Kursy, szkolenia
  • Koszty najmu;
  • koszty reklamy;
  • Koszty innych usług związanych z Twoją działalnością np. wykonanie strony www.

Należy przy tym pamiętać, że wszystkie koszty powinny być poniesione w okresie do dnia złożenia wniosku o wypłatę II raty czyli do upływu 2 lat od wypłaty I raty.

# 5. Czy mogę uruchomić taką samą firmę jaką prowadzi mój mąż ?

Zasady programu nie wprowadzają tutaj zakazu otwierania takiej samej działalności gospodarczej. Jednak w takiej sytuacji urzędnicy traktują otworzenie firmy tego samego typu co współmałżonek jako stwarzanie sztucznych warunków żeby uzyskać pomoc. W takiej sytuacji może nastąpić odmowa przyznania pomocy. Doradzam uruchomić firmę pod innym kodem PKD i zwrócić szczególną uwagę, żeby nie było żadnych powiązań z firmą męża.

# 6. Biorąc 250 tys. premii muszę utrzymać minimum 2 etaty przez okres 2 lat. Co w sytuacji jeżeli w tym okresie pracownik się zwolni ?

To prawda. Jeżeli zdecydujesz się na skorzystanie z premii w wysokości 250 tys. to będziesz zobowiązany do utrzymania 2 miejsc pracy przez okres minimum 2 lat licząc od dnia wypłaty II raty pomocy. Zobowiązanie dotyczy zatrudnienia liczonego średniorocznie.

Oznacza to, że jeżeli zajdzie sytuacja, w której pracownik zwolni się w okresie zobowiązania to będziesz musiał uzupełnić stan zatrudnienia tak aby średniorocznie wyszły Ci 2 etaty.

Przykład:

Stan zatrudnienia przez pierwszych 6 miesięcy w roku – 3 etaty;

Stan zatrudnienia przez kolejnych 6 miesięcy w roku – 1 etat;

Stan średnioroczny – 2 etaty.

# 7 . Chciałabym skorzystać z programu Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej. Co w sytuacji kiedy zajdę w ciążę i nie będę mogła prowadzić firmy ? Czy będę mogła zawiesić działalność ?

W okresie trwania zobowiązania (tj. 5 lat od dnia wypłaty I raty) nie możesz zawiesić wykonywania działalności gospodarczej. Pomimo ciąży i następującego po nim macierzyństwa firma funkcjonować nie przerwanie.

W takiej sytuacji musisz zdać się na inne osoby. Najprostszym rozwiązaniem jest zatrudnienie pracowników, którzy przejmą w firmie Twoje obowiązki. Dopuszczalną opcją jest również zaangażowanie współmałżonka, który może Ci w firmie pomagać jako osoba współpracująca.

# 8. Czy mogę uruchomić tylko te rodzaje działalności gospodarczej, na które uzyskałem premię czy mogę prowadzić szerszy zakres działalności (dodatkowe kody PKD) ?

Tak – ale musisz pamiętać o jednym. Wszystko co kupisz w ramach premii możesz wykorzystać tylko do działalności (kod PKD), na którą przyznano Ci pomoc.

Przykład

Jeżeli przedmiotem Twojej inwestycji jest zakup samochodu ciężarowego w celu prowadzenia działalności handlowej, a jednocześnie prowadzisz transport drogowy towarów. To samochód będziesz mógł wykorzystywać tylko do działalności handlowej.

# 9. Czy jeżeli prowadzę firmę, której przedmiotem działalności są zarówno kody PKD, na które uzyskałem premię, jak i kody na które nie uzyskałem pomocy, to czy muszę to rozdzielać w księgowości.

Zgodnie z otrzymaną interpretacją, nie ma konieczności prowadzenia odrębnej księgowości dla działalności objętej premią i pozostałej działalności. Niemniej musisz mieć na uwadze, że wszystko to co zakupiłeś z premii możesz wykorzystać tylko do działalności, na którą przyznano Ci pomoc.

# 10. Jak w praktyce wygląda kontrola na miejscu w programie Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej ?

Zacznijmy od tego, że w okresie trwania zobowiązania tj. do dnia upływu 5 lat od wypłaty I raty premii musisz się liczyć z możliwością kontroli na miejscu.

Kontrolę wykonuje Biuro Kontroli na Miejscu ARiMR, a o jej terminie jesteś zawiadamiany telefonicznie z kilkudniowym wyprzedzeniem. Niestety nie możesz odmówić kontroli (jest to zagrożone sankcją w postaci zwrotu całego dofinansowania.) ale możesz poprosić o zmianę terminu z czym z reguły nie ma problemu.

Kontrola najczęściej odbywa się przed wypłatą II raty płatności. Właśnie wtedy urzędnicy sprawdzają Twoją inwestycję. Polega to na przejrzeniu faktur i potwierdzeń zapłaty oraz na wykonaniu dokumentacji fotograficznej.

Poza samą inwestycją weryfikacji podlega miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (musisz się okazać dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do lokalu lub działki) oraz sposób jej prowadzenia (tutaj możesz zostać poproszony o pokazanie dokumentów potwierdzających sprzedaż).

# 11. Czy po otrzymaniu decyzji o przyznaniu pomocy mogę zupełnie zmienić rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej i inwestycję ?

Tak – jeżeli po zmianie dalej będziesz spełniał warunki programu (nowy kod PKD znajduje się w wykazie działalności wspieranych) oraz Twoja punktacja nie spadnie poniżej poziomu, od którego przysługiwała pomoc.

Aby dokonać zmiany trzeba złożyć odpowiedni wniosek wraz z nowym biznes planem i odpowiednim uzasadnieniem. Na zmianę ARiMR ma miesiąc czasu.

# 12. Jak uzasadnić samochód osobowy na potrzeby działalności gospodarczej w programie Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej ?

Zacznę od tego, że nie ma żadnych ograniczeń w zakresie zakupu samochodu osobowego na potrzeby działalności gospodarczej. To taka sama inwestycja jak każda inna. Jedyny wyjątek stanowi działalność transportowa, w której wykluczono możliwość zakup środków transportu.

Jednak trzeba pamiętać o tym, że samochód musi być w odpowiedni sposób uzasadniony. W pierwszej kolejności trzeba uzasadnić potrzebę zastosowania samochodu w firmie. W drugiej kolejności trzeba się odnieść do parametrów i wyposażenia samochodu – trzeba odpowiedzieć na pytanie dlaczego potrzebujemy samochód w określonej wersji wyposażenia.

# 13. Chciałabym w ramach premii wykonać pokoje na krótkoterminowy wynajem (agroturystyka). Jakie warunki muszę spełnić aby wykonać tego typu inwestycję ?

Zacznijmy od tego, że w ramach programu Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej nie możemy finansować działalności rolniczej. A agroturystyka to nic innego jak działalność rolnicza, która polega na wynajmie do 5 pokoi wraz z posiłkami.

Dlatego, żeby sfinansować tego typu inwestycję musisz przypilnować kilku tematów:

  1. Budynek zakwaterowania turystycznego to nie budynek mieszkalny – agroturystykę robimy w budynku mieszkalnym, a krótkotrwały wynajem pokoi robimy w budynku zakwaterowania turystycznego. Dlatego pamiętaj, że Twój budynek na decyzji pozwolenia na budowę i projekcie będzie musiał mieć właściwą nazwę.
  2. Musisz posiadać kosztorys inwestorski – Wszelkie prace budowlane muszą być odpowiednio wycenione. Służy do tego kosztorys inwestorski. A kosztorys opracowujemy na bazie projektu budowlanego. Bez tych dokumentów Twój wniosek nie zostanie zaakceptowany.
  3. Prowadząc działalność w zakresie zakwaterowania turystycznego będziesz musiała płacić podatek od nieruchomości – jest on naliczany przez Urząd Gminy od każdego metra wykorzystywanego w działalności gospodarczej.

# 14. Ile muszę wykazać zysku, żeby nie trzeba było zwracać premii ?

Kalkulacja rachunkowa w biznes planie służy do udowodnienia dwóch kwestii.

  • Po pierwsze, Twój biznes plan musi pokazać, że firma będzie rentowna. Mówiąc bardziej prosto, że wypracuje zysk.
  • Po drugie musimy pokazać, że skala Twojej działalności jest wystarczająca aby uzasadnić zakup określonych przedmiotów.

Jeżeli przypilnujesz tych dwóch spraw Twój biznes plan zostanie zaakceptowany, a Ty otrzymasz decyzję o przyznaniu pomocy.

Praktyka pokazuje, że po uruchomieniu Twoja firma będzie funkcjonować znacznie gorzej niż to co podałeś w biznes planie – oczywiście, ja Ci tego nie życzę, ale tak wygląda 90% przypadków, z którymi mam styczność.

W takiej sytuacji musisz przypilnować, żeby w każdym z kolejnych 5 lat poza rokiem, w którym wypłacili Ci I ratę, Twoja firma osiągnęła zysk. Może to być nawet symboliczny zysk. Nawet 500 zł. Ale żeby nie było straty. To absolutne minimum, którego musisz przypilnować.

# 15. Czy do wniosku o przyznanie pomocy muszę załączyć oferty ?

Nie ma takiego obowiązku. Jednak warto to zrobić. Każda inwestycja przez, którą będziesz rozliczał premię (nie tylko środki trwałe) musi być zweryfikowana przez urzędnika co do wysokości kosztu. Załączając do wniosku oferty pomagasz w tej weryfikacji ponieważ pokazujesz, że dane przedmioty w określonej firmie kosztuje dokładnie tyle ile podałeś w biznes planie.

W programie Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej nie trzeba również przeprowadzać postępowania ofertowego poprzedzającego zakup.

# 16. Czy korzystając z programu Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej mogę jednocześnie korzystać z innych dotacji (np. z Urzędu Pracy) ?

Nie ma tutaj żadnych ograniczeń pod warunkiem, że nie będziesz łączył dofinansowań.

Przykład

Jeżeli przedmiotem Twojej inwestycji z programu Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej będzie budowa budynku magazynowego w celu świadczenia usług magazynowych. To możesz dodatkowo skorzystać z Urzędu Pracy na doposażenie stanowiska pracy i zakupić magazyny regałowe.

Chodzi o to, żeby cel i inwestycja w każdym dofinansowaniu były inne.

# 17. Czy maszyny zakupione w ramach premii mogę wykorzystywać do świadczenia usług w miejscowościach powyżej 5 tys. mieszkańców ?

Warunek dotyczący lokalizacji inwestycji w miejscowości do 5 tys. mieszkańców dotyczy tak naprawdę tylko inwestycji trwale związanych z gruntem takich jak budynki, budowle lub maszyny na stałe zamontowane w określonym miejscu.

W przypadku Inwestycji, która nie jest trwale związana z gruntem, warunek jest spełniony poprzez adres wykonywania działalności gospodarczej jaki podasz w CEiDG.

Przykład

Przedmiotem działalności firmy jest wynajem mobilnych automatów. W ramach premii zostały zakupione automaty, a siedziba firmy mieści się w miejscowości do 5 tys. mieszkańców. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby automaty były wynajmowane celem lokalizacji ich w dużych aglomeracjach miejskich.

# 18. Czy można łączyć prowadzenie działalności gospodarczej z zatrudnieniem na umowę o pracę w taki sposób, żeby z firmy płacić tylko składkę zdrowotną ?

Takie rozwiązanie jest możliwe ale trzeba przypilnować jednej sprawy. W okresie od dnia zarejestrowania firmy do dnia wypłaty I raty pomocy trzeba dodatkowo ubezpieczyć się społecznie z tytułu wykonywania działalności gospodarczej. Mimo, że jest to ubezpieczenie w tej sytuacji nie obowiązkowe, to dla potrzeb programu trzeba przez te 4-5 miesięcy zapłacić pełne składki.

# 19. Czy mogę w ramach premii założyć firmę, która będzie prowadziła usługi najmu maszyny (zakupionej w ramach premii) ? I czy ten najem może być prowadzony na rzecz firmy męża (mamy rozdzielność majątkową) ?

W świetle przepisów wszystko wydaje się być w porządku. Tworzysz firmę, która będzie świadczyła usługi wynajmu maszyn zakupionych w ramach premii.

W samym biznes planie nie musisz nigdzie pisać konkretnie komu będziesz wynajmowała maszyny. O fakcie, że wynajmujesz mężowi urzędnicy ARiMR mogą się dowiedzieć dopiero podczas kontroli na miejscu (kiedy zobaczą faktury).

Mimo, że na takie rozwiązanie pozwalają przepisy prawne musisz się liczyć z oskarżeniem, że stwarzasz sztuczne warunki aby uzyskać pomoc, że tak naprawdę nie chodziło o uruchomienie nowej firmy, a o doposażenie firmy męża.

W mojej ocenie znacznie lepiej by to wyglądało gdybyś wynajęła to jakiejś innej firmie, a ewentualnie ta firma na zasadzie podnajmu wynajęła by to mężowi. Przynajmniej w fakturach po stronie oceny ARiMR wszystko było by w porządku.

# 20. Czy w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień składania i w dniu składania wniosku można być na L4 ?

Fakt zwolnienia nie ma znaczenia. Chodzi o to, żeby w dniu składania wniosku i w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenie wniosku podlegać ubezpieczeniu w KRUS.

# 21. Kiedy trzeba ostatecznie przejść na ZUS – dotyczy naboru z 2018 r. ?

Ostateczny termin przejścia na ZUS to dzień złożenia wniosku o wypłatę II raty. Do tego czasu można być na tzw. podwójnym KRUS. Oczywiście z wnioskiem o płatność I raty trzeba załączyć stosowny dokument z KRUS..

# 22. Czy w ciągu 5 lat można sprzedać środek trwały nabyty z wykorzystaniem premii ?

Mimo, że rozporządzenie nie reguluje tej kwestii, tzn. nie ma zapisów odnośnie tego, że środek trwały musi być na stanie przez 5 lat, to są inne zapisy. Między innymi dotyczące tego, że firma musi działać w sposób określony w biznes planie przez okres 5 lat od wypłaty I raty.. A działalność firmy jest tutaj bezpośrednio powiązana z inwestycją, którą realizowaliśmy w ramach premii. Dlatego w mojej opinii wcześniejsza sprzedaż była by możliwa pod pewnymi warunkami:

  1. Musimy kupić drugi środek trwały, który będzie nie gorszy od środka, który zbyliśmy;
  2. Pomiędzy sprzedażą, a zakupem nie może być przerwy;
  3. Musimy zapytać o zgodę na taką transakcję ARiMR – choćby ze względu na to, że sprzedaż jednego środka trwałego i zakup drugiego środka trwałego ma wpływ na sytuację finansową firmy (tzw. inne przychody z tytułu sprzedaży oraz koszty związane z nową inwestycją)..

Jeżeli masz pytanie dotyczące programu Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej – zostaw komentarz. A jeżeli chcesz się odnieść do konkretnego pytania pamiętaj o podaniu jego numeru. A jeżeli chcesz się odnieść do konkretnego pytania pamiętaj o podaniu jego numeru.

Przydatne linki: